1. Işık ve Konum
- Işık: Tam güneş altında en iyi şekilde gelişir. Günde en az 6 saat güneş ışığı alması, bol çiçeklenme için önemlidir.
- Konum: Sıcak, güneşli ve rüzgardan korunaklı yerlere dikilmelidir. Kıyı bölgelerine ve sıcak iklimlere uygundur.
2. Toprak
- Toprak türü: İyi drene olan hemen her türlü toprakta yetişir, ancak hafif asidik veya nötr pH’lı topraklar idealdir.
- Drenaj: Zakkum, su tutmayan, iyi drenajlı toprakları tercih eder. Su birikintisi kök çürümesine neden olabilir.
3. Sulama
- Sulama sıklığı: Zakkum kuraklığa oldukça dayanıklıdır, ancak düzenli sulama daha sağlıklı büyümesini sağlar. Yaz aylarında haftada bir veya toprak kuruduğunda sulama yapılmalıdır.
- Nem ihtiyacı: Çok fazla su istemeyen bir bitkidir, bu yüzden toprağın kurumasına izin verildikten sonra sulama yapılmalıdır.
4. Gübreleme
- Gübreleme sıklığı: İlkbahar ve yaz aylarında çiçeklenmeyi teşvik etmek için dengeli bir gübre kullanılabilir. Aşırı gübre kullanmaktan kaçınılmalıdır.
- Organik gübre: Organik gübreler ve kompost zakkumun genel sağlığını destekler.
5. Sıcaklık
- Sıcaklık: Zakkum sıcak ve ılıman iklimlerde iyi yetişir. Hafif donlara dayanabilir, ancak sert kış koşullarında korunmalıdır. En uygun yetişme sıcaklığı 20-30°C arasıdır.
- Soğuk direnci: Çok soğuk iklimlerde açık alanda bırakılmamalı, saksıda yetiştiriliyorsa iç mekanlara alınmalıdır.
6. Budama
- Budama zamanı: Genellikle ilkbaharda veya sonbaharda çiçeklenme sonrası budama yapılır. Kurumuş dallar ve eski çiçekler temizlenmelidir.
- Şekillendirme: İstenilen boy ve şekli korumak için düzenli olarak hafif budama yapılabilir. Zakkum hızlı büyüyen bir bitki olduğundan bu işlem önemlidir.
7. Zararlılar ve Hastalıklar
- Zararlılar: Yaprak bitleri, kırmızı örümcek ve pamuklu bit gibi zararlılar zakkuma zarar verebilir. Bu zararlılar görüldüğünde böcek ilaçları kullanılmalıdır.
- Hastalıklar: Özellikle mantar hastalıklarına karşı dikkatli olunmalıdır. Hava sirkülasyonu iyi olan yerlere dikilmeli ve aşırı sulamaktan kaçınılmalıdır.
8. Peyzaj Kullanımı
- Dekoratif unsur: Renkli ve bol çiçekleri sayesinde bahçelerde estetik bir unsur oluşturur. Çit bitkisi olarak da kullanılabilir.
- Kullanım alanları: Genellikle yol kenarlarında, büyük bahçelerde, duvar veya çit bitkisi olarak tercih edilir. Aynı zamanda saksılarda da yetiştirilebilir.
9. Zehirli Özellikleri
- Toksisite: Zakkumun tüm bölümleri, özellikle yaprakları ve çiçekleri, insanlar ve hayvanlar için zehirlidir. Sindirildiğinde ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle çocuklar ve evcil hayvanların erişemeyeceği yerlerde yetiştirilmesi önerilir.
10. Çoğaltma
- Çelikle çoğaltma: Zakkum kolayca çelikle çoğaltılabilir. Yaz aylarında alınan çelikler köklendirilip yeni bitkiler elde edilebilir.
- Tohumla çoğaltma: Tohumdan yetiştirilmesi de mümkündür, ancak çelikle çoğaltma daha hızlı sonuç verir.
Nerium oleander, sıcak ve güneşli iklimlerde göz alıcı çiçekleriyle dikkat çeken dayanıklı bir bitkidir. Bakımı kolay olup, kuraklığa ve zorlu koşullara karşı oldukça dirençlidir, ancak zehirli yapısı nedeniyle dikkatli bir şekilde ele alınmalıdır.